مانیتور CRT
یک مانیتور CRT قدیمی از یک لوله به شکل Wh استفاده میکند که شبیه یک بطری شیشه ای بزرگ است. 3 تفنگ الکترونی در سمت باریک آن قرار دارند آنها الکترونها را به سمت صفحه بزرگ مسطحی که در برابر تماشاگر قرار دارد شلیک می کنند.
در داخل صفحه ای که ما به آن نگاه می کنیم بوسیله لایه نازکی از فسفر به صورت نقطه ای پو شانده شده است آنها در گروههای 3 تایی مرتب شده اند یک قرمز ، یک سبز و یک نقطه فسفری آبی. آنها با یکدیگر یک پیکسل را می سازند. این نقاط زمانی روشن می شوند که که بوسیله الکترونها از طرف تفنگ الکترونی ضربه می زنند. هر کدام از این تک نقطه ها بوسیله یک پرتو الکترون ضربه می خورند
هر چه پرتو الکترون قویتر باشد نقاط نورانی تر می شوند. آنها شروع به سیاه شدن می کنند اما زمانیکه اشعه به تمام قدرت خود رسید نقاط به رنگ قرمز سبز و آبی در می آیند.
اشعه الکترونی بوسیله میدان مغناطیسی هدایت می شود که به اشعه انحنا می دهند بنابراین آنها دقیقاً به نقطه مطلوب اصابت می کنند.
اشعه های الکترون به سرعت صفحه نمایش را جارو می کنند. هر کدام از سه تفنگ الکترونی باید بدون وقفه تک نقطه های ( هر یک از نقطه های رنگی به تنهایی ) مقصد را از چپ به راست خط به خط از بالا به پایین اسکن کنند و این کار را معمولاً 70 تا 85 بار در ثانیه انجام می دهند. شدت اشعه هر تفنگ الکترونی برای هر تک نقطه می تواند تنظیم شود تا رنگ نهایی را ایجاد کند.
یک صفحه معمولی یک مانیتور CRT می تواند از 480000 پیکسل که به آن تصویر 600*800 می گویند. در هر خط افقی 800 نقطه وجود دارد و 600 خط از بالا تا پایین صفحه مانیتور CRT وجود دارند که مجموعاً 480000 پیکسل می شود.
رزولوشنهای بالاتر:
تعداد پیکسلهای بیشتر در صفحه نمایش برای ما امکان رزولوشنهای بالاتر را فراهم می کند و با یک رزولوشن بالاتر ممکن است تصویر واضح تر شود.
پایین ترین رزولوشن در کامپیوترهای شخصی که برای مصارف بر اساس متنهای DOS مورد استفاده قرار می گیرد 480*680 پیکسل است و به آن یک تصویر VGA می گویند. VGA یک تصویر استاندارد بود تا اینکه وارد بازار شد قبل از آن استانداردهای پایین تری هم وجود داشت مانند CGA.
همانطور که کامپیوتر های شخصی قدرتمند تر می شدند حوالی سال 1990 تقاضا برای صفحه نمایش با رزولوشن بیشتر افزایش یافت. ویندوز یک محیط گرافیکی است و به خوبی در رزولوشنهای بالا کار میکند همچنین بازیهایی زیادی وجود داشتند که احتیاج به رزولوشن بالایی داشتند. به هر حال آخرین استاندارد واقعی که روی کامپیوترهای شخصی به کار گرفته شد VGA بود. و بهینه ساریهای که در رزولوشن انجام گرفت بر اساس VGA بود و اصطلاحات SVGA یا SUPER VGA که بعدها استفاده شد بر همین اساس بود بعدها XGA و نامهای دیگری آمدند که هر کدام رزولوشنهای متفاوتی را تعریف می کردند.
در حقیقت اصطلاحات SVGA , XGA خیلی مورد استفاده قرار نمی گیرند. در عوض ما به رزولوشن، فرکانس تصویر و رنگ توجه می کنیم. اما اجازه بدهید در مورد رزولوشن بحث کنیم. رزولوشن با اندازه صفحه مانیتور رابطه دارد هر چه مانیتور بزرگتر باشد امکان دستیابی به رزولوشن بالاتر بیشتر است در زیر جدولی از رزولوشنهای مختلف را می بینید.
Standard |
Resolution |
Number of pixels |
Recommended CRT |
Recommended TFT |
VGA |
640 x 480 |
307,200 |
14" |
n/a |
SVGA |
800 x 600 |
480,000 |
15", 17" |
10.4", 12" |
SVGA |
1024 x 768 |
786,432 |
17", 19" |
13.3" - 15" |
XGA |
1152 x 864 |
995,328 |
17", 19", 21" |
n/a |
Vesa 1280 |
1280 x 1024 |
1,310,720 |
19", 21" |
17.3", 18.3" |
Vesa 1600 |
1600 x 1200 |
1,920,000 |
21" and bigger |
n/a (yet) |
صفحه نمایش و رزولوشن باید با یکدیگر مطابقت داشته باشند هر چه رزولوشن بالاتر باشد جزئیات بیشتری در صفحه نمایش دیده می شود در یک دسک تاپ ویندوز اندازه آیکونها را در رزولوشن 800در 600 2 یا 3 برابر بزرگتر نسبت به رزولوشن 1280 در 1024 است.
یک مانیتور بخصوص می تواند در رزولوشن های مختلف پاسخگو باشد اگر چه همه رزولوشن ها مناسب نیستند در یک مانیتور با صفحه نمایش کوچک در رزولوشن خیلی بالا آیکونها خیلی کوچک می شوند.
بنابراین رزولوشن و اندازه صفجه باید با یکدیگر مطابقت کنند.
شما نمی توانید درباره یک مانیتور فقط از روی رزولوشن آن قضاوت کنید سرعت refresh ( فرکانس ) و عمق رنگ به همان اندازه مهم هستند.
پرتو الکترونی:
در مانیتورهای قدیمی CRT تفنگ الکترونی بدون وقفه و دقیقاً الکترونها را از پیکسلی به پیکسل دیگر پرتاب می کرد. در حقیقت همانطور که اشعه صفحه نمایش را جارو می کرد تغییر مکان می داد. هر نقطه در صفحه نمایش یک تابش آنی الکترونها را دریافت می کرد قبل از اینکه اشعه به نقطه بعدی بتابد و شدت اشعه از نقطه ای به نقطه دیگر تغییر می کرد.
صفحه مانیتور پوشیده شده از فسفر دارای خاصیت نور افشانی بود زمانیکه الکترونها به سمت آنها شلیک می شدند در حقیقت باید دوباره نقاط را نورانی می کردند قبل از اینکه نور آنها محو شود.
و نتیجه این می شود که ما یک تصویر پایدار و نسبتاً یکنواخت می دیدیم. ولی در حقیقت تصویر لرزشهایی داشت.
مانیتورهای CRT امروزی:
در مانیتورهای امروزی هر پیکسل 60 ، 70 ، 75 یا 80 بار در ثانیه refresh یا تازه سازی می شوند. بنابراین تفنگ الکترونی باید خیلی سریع حرکت کند تا 18 میلیون شلیک در ثانیه یا بیشتر انجام دهد اگر یک تصویر 75 بار در ثانیه تازه سازی شود می گوییم فرکانس تازه سازی یا refresh برابر 75 هرتز است کارت گرافیک سیگنالهای refresh را صادر می کند بنابراین سرعت تازه سازی را کنترل می کند پس کارت گرافیکی باید با مانیتور سازگاری داشته باشد بنابراین این دو واحد باید بوسیله یک رابط مناسب برای انتقال سیگنال به یکدیگر متصل شوند
اجازه بدهید تصور کنیم مانیتوری با رزولوشن 1280 در 1024 و سرعت تازه سازی (refresh ) برابر 75 هرتز در اختیار داریم. برای این منظور به مانیتوری با تفنگ الکترونی که قادر به 98 میلیون شلیک در ثانیه باشد احتیاج داریم این مانیتور در یک سرعت خیلی بالا کار می کند که بعضی مواقع می تواند سبب آلودگی بوسیله پرتوها شود.
سرعت تازه سازی ( refresh ) یا فرکانس بالا:
زمانیکه سرعت تازه سازی بالا رود صفحه مانیتور دارای ظاهر پایدار و نرم تری است. این اختلاف را در تلوزیونهای قدیمی که فرکانس آنها فقط 50 هرتز است می توان به خوبی مشاهده کرد. بعضی از کمپانها تلوزیونهایی تولید می کنند که فرکانس تازه سازی برابر 100 هرتز دارند. اگر شما یکبار از سرعت تازه سازی 100 هرتز استفاده کنید برای شما دیگر بسیار مشکل خواهد بود که با فرکانس 50 هرتز کار کنید مانیتورهای قدیمی و بدون کیفیت از فرکانس حداکثر 60 هرتز پشتیبانی می کردند و کیفیت پایینی داشتند که تصویر آنها لرزش داشت و برای ویندوز مناسب نبودند یک فرکانس معمول برای مانیتور که قابل قبول باشد 70 هرتز است به نظر بنده 75 هرتز قابل قبول است ولی اگر مدت زیادی با کامپیوتر کار میکنید شاید 80 یا 85 هرتز را استفاده کنید. شما باید همه این فرکانسها را امتحان کنید تا بهترین فرکانس مورد قبولتان را پیدا کنید. در اینجا یک تصویر از تنظیمات کنترلر گرافیک ATI Radeon را میبینید این گرافیک می تواند 11 سرعت تازه سازی مختلف در اختیار شما بگذارد ( از 43 تا 160 هرتز ) در رزولوشن 1280 در 1024
-----------------------------------------------------
توجه: سرعت تازه سازی همچنین فرکانس عمودی یا سرعت تازه سازی عمودی هم گفته می شود هر چه سرعت تازه سازی بیشتر بخواهید آنگاه مانیتور با کیفیت تری لازم خواهید داشت اگر شما سرعت تازه سازی بالا و هم رزولوشن بالا می خواهید احتیاج به یک مانیتور کیفیت بالا و یک کارت گرافیک کیفیت بالا احتیاج دارد. مانیتورها معمولاً در رزولوشن پایین می توانند سرعت تازه سازی بالا داشته باشند در اینجا چند مثال می آوریم تا بدانید چگونه کارایی مانیتور با رزولوشن تغییر می کند.
CRT Screen |
800 x 600 |
1024 x 768 |
1280 x 1024 |
1600 x 1200 |
Standard 15" |
75 HZ |
70 Hz |
60 Hz |
- |
15" Trinitron |
90 Hz |
80 Hz |
75 Hz |
- |
17" Trinitron |
110 Hz |
100 Hz |
90 Hz |
85 Hz |
-------------------------------------------------------
برای اینکه تصویر به سرعت تازه سازی مورد نظر دست پیدا کند باید مانیتور و کارت گرافیک هر دو برای سرعت مورد نظر مناسب باشند ( قابلیت آن را داشته باشند ) معمولاً مانیتورها خصوصیتی دارند که به آن Multi Sync گفته می شود این بدان معناست که انها به طور اتوماتیک خود را با سیگنالی که از طرف کارت گرافیک می آید وقف می دهند یک مانیتور خوب معمولاً گران است مانیتورهای ارزان شاید بتوانند یک سرعت تازه سازی فرکانس بالا داشته باشند اما تصویر خوبی نخواهند داشت. همیشه تصویر یک مانیتور را قبل از خرید آن چک کنید. و بخاطر داشته باشید که مانیتورتان را بیش از 5 سال ( بیش از عمر کامپیوتر ) استفاده می کنید پس یک مانیتور کیفیت بالا بخرید!